برجسته ترین ویژگی امام زمان(عج) و حکومت ایشان چیست؟

عدالت گستری در میان جامعه بشریّت آنچنان ضروری و مهم است که خداوند بعثت همه پیامبران و نازل کردن کتاب های آسمانی را به آنان برای اجرای عدالت در میان امّت ها و ریشه کن شدن ظلم معرفی کرده است.

طبق روایات اهل بیت علیهم السلام مهمترین ویژگی امام مهدی(عج) و حکومت ایشان عدل معرفی شده است.

م تر حدیثی دربارۀ آن حضرت آمده که عدل ایشان در آن یادآوری نشده باشد و در اینجا به چند مورد بسنده می کنیم:

از رسول اکرم(ص)در وصف امام قائم(ع)آمده:<<أوّل العدل و آخره. . .>> ؛ [او]اوّل و آخر عدل است.(۱)

در کمال الدین از پیغمبر اکرم(ص)منقول است که فرمود: <<به درستی که خلفا و اوصیای من و حجّت های الهی بر خلق بعد از من دوازده نفرند، اوّلشان برادرم و آخرشان پسرم است. عرض شد: یا رسول اللّه! برادرت کیست؟ فرمود: علی بن ابی طالب. گفته شد: پسرت کیست؟ فرمود: همان مهدی که زمین را از قسط و عدل پر کند، هم چنان که مالامال از ستم و ظلم شده باشد.>>(۲)

پیامبر اکرم(ص) فرمود: <<شما را به ظهور مهدی(ع) بشارت می دهم; زمین را پر از عدالت می کند همان گونه که از جور و ستم پر شده است;... و دلهای پیروان محمّدرا پر از بی نیازی می کند، و عدالتش همه را فرا می گیرد.>>(۳)

باز در حدیث دیگری از پیامبر اکرم(ص) می خوانیم:<<زمانی فرا می رسد که زمین پر از ستم می شود و کسی نمی تواند (آشکارا) نام خدا را ببرد (و دم از حقّ و عدالت بزند)؛ سپس خداوند عزّوجل مردی را از من و خاندان من، بر می انگیزد; که زمین را پر از عدل می کند آن گونه که پیش از او، پر از ستمش کرده اند.(۴)

و از حضرت سید الشهدا(ع)روایت شده که فرمود: <<اگر از عمر دنیا باقی نماند مگر یک روز، خداوند-عزّ و جلّ-آن روز را آن قدر طولانی می کند تا این که مردی از فرزندانم خروج کند، سپس زمین را پر از عدل و قسط سازد، هم چنان که از ستم و بیداد پر شده باشد، شنیدم که پیغمبر(ص)این را می فرمود.>>(۵)

<<امام زمان در لحظات نخستین پس از تولد، دهان به سخن گشوده و فرمود:<< خداوندا! به آنچه بر من وعده دادی وفا کنو امر مرا به کمال برسانو گام های مرا استوار بدارو زمین را به دست من آکنده از عدل و داد ساز.>>(۶)

در دعای افتتاح نیز می خوانیم: <<اللّهمّ و صلّ علی ولیّ أمرک القائم المؤمّل و العدل المنتظر>> ؛ پروردگارا درود بفرست بر ولیّ امرت که قیام کننده و امید مردم و عدل منتظر است.(۷)

اما منظور از عدل و قسطکه امام مهدی (عج) به آن موصوف شده اند، چیست؟!

<<عدل به عنوان یکی از اصول پنجگانه آیین ما به گفته راغب اصفهانی معنای مساوات را در بردارد. عدل تقسیم مساوی است. قسط دست یافتن به سهم و نصیب از روی عدالت است.>>(۸)

<<در مقابل قسط و عدل، ظلم و جور قرار می گیرد .>> (۹) <<نقطه مقابل عدل، ظلم است و قسط نقطه مقابل جور است. فرق بین عدل و قسط این است که عدالت یعنی حقّ دیگری گرفته نشود و قسط این است که بین افراد تبعیض نشود، پس ظلم به نفع خویشتن گرفتن و جور حقّ کسی را به دیگری دادن است.

به عنوان مثال، یک وقت خانه شخصی را برای خودم می گیرم، که این ظلم است و یک وقت خانه او را می گیرم و به دیگری می دهم که این جور است. نقطه مقابل این است که خانه زید را نمی گیرم برای خودم که این عدل است و اگر به کسی هم ندهم این قسط است، پس قسط عدم تبعیض و عدل عدم ظلم است.>>(۱۰)

<<عدل به معنای رعایت دقیق حقّ و حقوق مردم و برابری همه آنها در برخورداری از حقوق و منافع مشروع و معقول خویش است، چنان که <<ظلم>> زیر پا نهادن حق و حقوق دیگران و نابرابری و تبعیض است.>>(۱۱)

<<عدل و عدالت گستری در میان جامعه بشریّت، آنچنان ضروری و مهمّ است که خداوند بزرگ بعثت همه پیامبرانِ مرسل و نازل کردن کتاب های آسمانی را به آنان برای اجرای عدالت در میان امّت ها و ریشه کن شدن ظلم و ستم از میان آنان معرفی کرده است.>>(۱۲)

<<همه پیغمبران و اولیا برای این آمدند که پرچمِ توحید را در عالم به اهتزاز درآورند و روح توحید را در زندگی انسانها زنده کنند. بدون عدالت، بدون استقرار عدل و انصاف، توحید معنایی ندارد. یکی از نشانه ها یا ارکان توحید، نبودن ظلم و نبودن بی عدالتی است. لذا شما می بینید که پیام استقرار عدالت، پیام پیغمبران است. تلاش برای عدالت، کار بزرگ پیغمبران است.(۱۳)

خداوند در آیه۲۵ سوره حدید می فرماید: <<همانا ما رسولان خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و برای شان کتاب و میزان نازل نمودیم تابا مردم به عدالت رفتار نمایند.>>

و در آیه دیگری فرموده: <<خدا به عدالت و نیکوکاری فرمان می دهد و به بخشیدن مال به خویشاوندانو از کارهای پلید و ناپسند و ستمکاری نهی می کند؛ او به شما پند می دهد تا مگر پند پذیرید.(۱۴)

<<تاکید بر عدالت به این سبب است که <<در جامعه عادل و نظام دادگستر، انسان درست تربیت می شودو با آسایش و فراغت و امنیت به تکلیف تن می دهد و به مقررات و اصول اجتماعی و حقوق همگان احترام می گذارد و در پرتو چنین تعهدشناسی و مسئولیت پذیری است که به سعادت و خوشبختی دست می یابد و راه عروج به معنویت و خدا را در پیش می گیرد. در سایه سیاه ستم و اجتماع ستم بنیاد که هیچگونه امنیت اجتماعی و عدالت معیشتی نیست و خاطری آسایش ندارد نمی توان انتظار داشت مردمان وظیفه شناس باشند و از حدود خویش تجاوز نکنند و به احکام دین عمل کنندو احکام الهی در میان آنان زنده باشد و جریان یابد؛ اینها همه در سایه عدل تحقق می پذیرد. دین در سایه عدل زنده است و زنده می ماند.>>(۱۵)

و این است که امام علی بن ابیطالب(ع)فرموده است: <<اجرای عدالت سبب زنده بودن و زنده ماندن (عمل شدن به ) احکام دین است.>>(۱۶)

<<درد بزرگ بشریت، امروز [هم]مساله فقدان عدالت است. همیشه دستگاه های ظلم و جور در سطح دنیا به شکل های مختلف بر مردم جفا کرده اند; بشریت را زیر فشار قرار داده اند و انسان ها را از حقوق طبیعی خود محروم کرده اند; اما امروز این معنا از همیشه تاریخ بیشتر است و رفع این را انسان از ظهور مهدی موعود می طلبد و انتظار می برد.>>(۱۷)

آن بزرگواربا ظهورشان <<...عدالت را در پهنه گیتی می گستراند و صفا و صمیمیت صدر اسلام را به آنها بازمی گرداند. خفته ای را بیدار نمی کند(یعنی کسی مزاحم آسایش کسی نمی شود) و خونی را [به ناحق] نمی ریزد.>>(۱۸)